Kerstmis in Griekenland
Hoe men Kerst viert in Griekenland
Kerstmis in Griekenland is een prachtige ervaring. Hoewel het eigenlijk traditie is dat rond kersttijd bootjes versierd worden, hebben de meeste Grieken tegenwoordig een bont versierde kerstboom in huis. Het begin van kerstmis in Griekenland gaat terug naar de tijd van Agios Nikolaos. Deze beschermheilige van alle zeelieden is in Griekenland erg belangrijk. De Griekse schepen verlaten de haven nooit zonder een icoon van deze heilige aan boord. Hier komt waarschijnlijk ook het bovenstaande ritueel van bootjes versieren vandaan.
Begin december begint men in Griekenland in de kerstsfeer te komen, de straten worden versierd met lampjes en in de etalages van winkels staan kerstbomen en zelfs de kerstman komt men tegenwoordig veel tegen. In het Grieks noemt men kerstmis Christoúyenna wat geboorte van Christus betekent. Kerstmis is niet het belangrijkste feest voor de Grieken, dat is Pasen, maar het kerstfeest wordt wel goed gevierd. Op kerstavond gaan de kinderen al zingend langs de deuren met goede wensen en ze zingen "kálanda". Vaak begeleiden ze zichzelf op de triangel en zij worden beloond met snoepjes en gedroogd fruit. Tegenwoordig krijgen ze ook geld. Op Kreta gaan de kinderen zelfs langs de huizen met de lyra (Kretenzische viool).
Links: Icoon van Agios Nikolaos | Midden: Icoon in de griekse kerk. Foto van John Hofboer | Rechts: Kalikantzaroi
Veertig dagen voor kerstmis begint de kerstvastentijd, de Grieks-orthodoxe gelovigen vasten dan vooral vlees en andere dierlijke producten als kaas en melk. De meeste jongere Grieken houden zich niet aan alle vastenregels. Na 40 dagen vasten wordt traditioneel varkensvlees en gevulde kalkoen gegeten en het christopsomo ("Christusbrood) komt op tafel. Ook echte Griekse kerstspecialiteiten zijn kourabiedes en melamakarona. Traditioneel was (en in vele dorpen nog steeds) het gewoonte om een houten kom met een stuk ijzerdraad erover gespannen in huis te hebben. Hieraan hangt een bosje basilicum dat om een houten kruis is gebonden. Een beetje water in de kom zorgt ervoor dat de basilicum goed en fris blijft. Een keer per dag doopt een gezinslid, meestal de moeder het kruis en de basilicum in wat heilig water en gebruikt het om in elke kamer van het huis wat van dit heilige water te sprenkelen. Dit ritueel heeft als doel de Kalikantzaroi te verjagen. De Kalikantzaroi verschijnen alleen gedurende de 12 dagen van kerstmis tot Epifanie (6 januari). Deze schepsels zouden uit het binnenste van de aarde tevoorschijn komen en door de schoorsteen de huizen van de mensen binnen komen. Heel slechte dingen doen de Kalikantzaroi niet, maar ze zorgen wel voor moeilijkheden zoals het zuur maken van de melk of het doven van het vuur in de haard.
De kerk
Sneeuw in Florina. Foto's : An Veldema
Kalanda - Kalanta
|
Griekse tekst
|
Nederlandse vertaling
|
|
Kalin imeran archontes
|
Goedemorgen aan u heren
|
|
Ki an ine o orismos sas
|
En als u wilt, laat ons u vertellen
|
|
Hristou ti thia genesi
|
Over de geboorte van Christus
|
|
Na mbo sto archontiko sas
|
Dat ik in jullie herenhuis kom
|
|
Hristos genate simeron
|
Christus is vandaag geboren
|
|
En Bithleem tin poli
|
In de stad Bethlehem
|
|
I urani agalonte
|
En de hemelen jubelen
|
|
Heri I ktisis oli
|
En de hele wereld is blij
|
|
En to spileo tiktete
|
Hij is geboren in een grot
|
|
En fatni ton alogon
|
In de kribbe van de paarden
|
|
vasilefs ton uranon
|
De Koning van de hemelen
|
|
Ke piitis ton olon
|
En de schepper van alles
|
Kalanta gezongen door kinderen en door Griekse artiesten (met bouzouki!)
Kerst-winkelen in Griekenland
Kerst-winkelen in Griekenland is erg leuk. De straten zijn druk en vol met mensen die cadeautjes voor hun familie en vrienden willen kopen. De cadeautjes worden traditioneel gegeven op oudjaarsavond, het kerstwinkelen duurt dus na kerstmis nog even voort. De winkels zijn prachtig gedecoreerd en de sfeer in de steden en dorpen is vrolijk en gezellig. Kerstwinkelen in Griekenland is gewoon een feestelijke gebeurtenis. Wanneer je in de periode van Kerstmis naar Griekenland komt, heb je de kans om uiteenlopende festiviteiten mee te maken. In de grote steden zoals Athene, Thessaloniki, Patras en Heraklion worden verschillende concerten, theatervoorstellingen en vele culturele evenementen georganiseerd. Kerstmis in Athene is een fantastische tijd om mee te maken.
Het Syntagma plein, waar de lichtjes-kerstboom en het bootje staat, is ook de locatie van de kerstmarkt in de hoofdstad, waar o.a. in kleine elfenhuisjes snoep wordt verkocht en hier kunnen kinderen deelnemen aan verschillende feestelijke activiteiten. Het is wel mogelijk dat dat kantoren, winkels, restaurants etc. gedurende de kerstperiode ongebruikelijke openingstijden kunnen hebben.
Griekse kerstrecepten
Kalá Christoúyenna
Chrónia pollá
(Tekst ©De Griekse Gids)
Advertenties
Gewoontes
Het Griekenland Glossy
