De vulkaanuitbarsting van Santorini

Door Wendy Nikolidakis

Vulkanen, zijn indrukwekkend en interessant. Daarom wil  ik graag iets vertellen over de vulkaan van Santorini. Een poos geleden zag ik een documentaire over de vulkanische geschiedenis van het eiland Santorini en de gevolgen hiervan. Het is indrukwekkend wat hier allemaal heeft plaatsgevonden in het verleden.

Miljoenen jaren geleden bestond de Egeïsche zee nog niet en waren Europa, Azië en Afrika met elkaar verbonden. Allerlei hevige geologische fenomenen hebben het gebied, waar onder andere de Egeïsche zee ligt, verzonken en alleen de hoogste punten van dit gebied zijn boven water gebleven. Deze hoogste punten vormen nu de Egeïsche eilanden. De Egeïsche eilanden zijn alle eilanden van de Cycladen (o.a. Santorini, Mykonos, Paros en Naxos), de Dodecanese (o.a. Rhodos, Kos, Karpathos, Kalymnos, Patmos), de Sporaden (o.a. Skiathos, Skopelos, Alonissos en Skyros) en de eilanden in het noordoosten van de Egeïsche zee. (Lesbos, Chios, Samos etc.)

Santorini - Fira

Santorini is echter het eiland dat de geschiedenis van Griekenland en de wijde omgeving ervan heeft veranderd, omdat hier rond 1450 v.Chr. een gigantische vulkaanuitbarsting plaatsvond. Santorini, dat oorspronkelijk een rond eiland was, en Stroggili heette (dit betekent in het Grieks rond/cirkelvormig), veranderde plotseling in een halvemaanachtig eiland. Volgens National Geographic was het de op één na grootste vulkaanexplosie die ooit in de menselijke geschiedenis heeft plaatsgevonden. Alleen de explosie in 1815 in Tambora op het Indonesische eiland Soembawa was nog groter. Volgens wetenschappers heeft deze explosie zestig km3 gloeiende lava uitgespuugd.

De oude haven van Fira - Santorini

Oorspronkelijk werd het vastgesteld aan de hand van de vulkaanas hoeveelheden die gevonden zijn op Kreta, in Turkije, Egypte en de Zwarte Zee. Moderne technieken echter, zoals de technieken die oliemaatschappijen gebruiken om in de grond te boren, hebben vastgesteld dat rond Santorini en in een omtrek van 30 kilometer, zich allerlei vulkanische materialen bevinden, die op sommige plaatsen wel tot 30 meter dik zijn. Dit houdt in dat de explosie immens groot was en dat gigantische vuurmassa's, bestaande uit lava, gesmolten rotsen, assen en gas de lucht in werden geschoten, in de zee terechtkwamen en een gigantische tsunami veroorzaakte. Men verondersteld dat deze tsunami méér dan 30 meter hoog was en een snelheid had van meer dan 200 kilometer per uur. Deze tsunami heeft ook het einde van de Minoische beschaving op Kreta veroorzaakt welke in die tijd de grootste beschaving van het Middellandse zeegebied was.

Kerkje bij red Beach (bij Akrotiri) - Santorini

Wat er van Santorini overbleef was min of meer de omtrek van het eiland, bestaande uit het huidige Santorini, het eilandje Thirasia en het eilandje Aspronisi. In het midden van deze drie eilanden ligt nu de caldera (krater) gevuld met zee. In deze krater zijn later nieuwe vulkaanuitbarstingen geweest, maar van mildere aard en deze lava is langzaamaan boven de zeespiegel komen drijven en heeft eerst Palia Kameni en later Nea Kameni gevormd, dat zijn de eilandjes die in het midden van de caldera te zien zijn en die dagelijks bezocht worden door veel toeristen.

Meer over Santorini vindt u op https://www.grieksegids.nl/cycladen/santorini.php