Het onbekende heiligdom van Artemis in Vravrona

Tekst: Aris Angelou*

De Godin Artemis (Diana) is minder bekend dan andere Griekse godinnen zoals Athene (Minerva) en Afrodite (Venus). Toch is zij de personificatie van veel bepalende aspecten van het leven geweest. Zij was een natuurgodin, de godin van de vruchtbaarheid en van de maagdelijkheid, de beschermgodin van de vrouwen, van het huwelijk, van de geboorte, van het familieleven, van de opvoeding van de kinderen. Zij was ook de beschermgoddin van alle dieren en de godin van de jacht.

Samen met haar tweelingsbroer Apollo waren zij de vrucht van de eerste buitenechtelijke relatie van haar vader Zeus met een Noord-Europese Titaan met blond haar een blauwe ogen Leto genaamd. Hera, de vrouw van de oppergod Zeus is woedend. Zij heeft er voor gezorgd dat er geen plek op aarde zou zijn waar Leto kon bevallen. Negen dagen lang met verschrikkelijke weeën duurt het eer ze uiteindelijk op een kleine drijvende rost midden in de Egeische Zee haar kinderen ter wereld kan brengen. En dit kon enkel nadat Zeus een compromis met Hera wist te sluiten met een prachtige gouden ketting als geschenk en haar te beloven dat hij Leto nooit meer zou zien.

Die drijvende rots die door de Zeegod Poseidon verstevigd werd op palen aan de bodem van de zee is het Griekse eiland Delos vlak bij Mykonos: Delos betekent De Zichtbare (rots) in het Grieks waar men tegenwoordig één van de belangrijkste archeologische plaatsen van Griekenland kan bezoeken: De geboorteplaats van Artemis en Apollo en het heiligdom van die twee populaire goden die in de oudheid door duizenden pelgrims werd bezocht!

“Artemis was de personificatie van de ongerepte natuur waar de mensen vanaf moesten blijven„

Artemis werd eerst geboren en heeft meteen haar moeder bij de geboorte van haar broer Apollo geholpen! Sindsdien is Artemis de beschermgodin van de zwangere vrouwen geworden en ook de godin die voor een goede bevalling zorgde. Dat zijn twee van de vele aspecten van de Artemis cultus die ook in haar heiligdom in Vravrona vereerd werden. Een derde aspect van de Artemis cultus is de maagdelijkheid...Maagdelijkheid en vruchtbaarheid in de cultus van dezelfde goddin? Is dit niet een beetje tegenstrijdig ? Nou, volgens de Oude Grieken kon dat gewoon.. Dit omdat de Olympische Godsdienst, dus wat wij tegenwoordig Griekse Mythologie noemen, geen dogma kende! Dat betekent dat “het verhaal” in verschillende delen van de Oude Griekse wereld op verschillende manieren verteld kon worden...wat ook weer afhankelijk was van de plaatselijke tradities maar ook van allerlei barbaarse dus niet Griekse elementen die de Grieken aanspraken… Die hebben zij dus eigen gemaakt. Daarom dat Artemis in de meeste delen van de Oude Wereld de godin van de maagdelijkheid was terwijl zij in de Griekse kolonie Efese juist de godin van de Vruchtbaarheid was...

Vravrona

Nog even terug op die Maagdelijkheid...Artemis was kennelijk niet blij met het feit dat Zeus haar moeder in de steek had gelaten...en daarom vertrouwde zij het mannelijk geslacht niet. Ze leefde teruggetrokken in de ongerepte natuur waar geen mens een voet had gezet. Ze kon makkelijker met dieren dan met mensen communiceren. Meestal is ze met een hinde of met een stier afgebeeld.. Het zijn wilde dieren die de mensen niet kunnen temmen. Artemis was dus de personificatie van de ongerepte natuur waar de mensen vanaf moesten blijven. Net zoals er nu sprake is van natuurreservaten die beschermd moeten worden...