Griekenland: 3696 vakanties Griekenland: 35323 hotels

Een ontroerende foto in de eilandpers van Lesbos

Tekst: Joanna Peereboom Lopen op Lesbos

Een ontroerende foto in de eilandpers. Lokatie: vissersdorp Skála Sikaminéas, aan de noordkust van Lesbos.Tafereel: drie omaatjes op een bankje vertroetelen de baby van een vrolijk lachende migrante.

Een tafereel dat nog ontroerender wordt als men de achtergrond van deze hoogbejaarde dames kent: de kans is namelijk groot dat ze afstammen van de vluchtelingen die in de jaren twintig van de vorige eeuw in een gammel bootje van de Klein-Aziatische kust naar Lesbos overstaken. Een volksverhuizing met een even tragische achtergrond als de huidige migratiestroom uit Syrië.

Want ook zij, ethnische Grieken die al generaties lang aan de Turkse kust woonden, ontvluchtten een gruwelijke oorlog: de oorlog die Griekenland in 1922 in Klein-Azië uitvocht. Vele anderen werden in de jaren daarna tijdens een gigantische bevolkingsruil tussen Turkije en Griekenland eenvoudigweg het land uitgezet.

Honderdduizenden moesten zo vertrekken, meer dan twintigduizend van hen kwamen op Lesbos terecht, de meesten aan de noordkust. Inmiddels zijn de mensen ‘van de overkant’ uiteraard volledig geïntegreerd, al was hun ontvangst aanvankelijk niet bepaald hartelijk: ze werden denigrerend 'yoghurteters' genoemd en ondergebracht in armzalige noodwoningen.

Veel van hun cultuur werd uiteindelijk gemeengoed in Griekenland: niet alleen stammen de bouzoúki en de rebétika-muziek uit Klein-Azië, maar ook de eeuwenoude culinaire tradities die de vluchtelingen meebrachten; ze werden opgenomen in de lokale keuken en worden nog steeds in ere gehouden. En dat is zeker te merken in de taverna’s in Skála Sikaminéas!

De lotgevallen van de nieuwkomers werden prachtig beschreven door Nobelprijsgenomineerde Strátis Myrivílis, zelf afkomstig uit Sikaminéa, in zijn roman De zeemeermin-madonna (1959), een van de grote Griekse romans uit de twintigste eeuw. Het boek werd in vele talen vertaald, waaronder het Nederlands.