Athos - Agion Oros. Athos is de naam van het schiereiland in het noordoosten van Chalkidiki. De berg Athos wordt vaak de heilige berg genoemd, vooral door Grieken en andere orthodoxen. Als monnikenstaat heeft Athos een autonome status, er wordt enkel rechtstreeks verantwoording afgelegd aan het oecumenische patriarchaat van Constantinopel (Istanbul). Athos is alleen voor mannen toegankelijk en na aanvraag van een vergunning op basis van een motivering die te maken heeft met religieuze doelen, antropologische interesses of studie. In Athos bevindt zich de oudste kerk, die van Protatos (10e eeuw) met muurschilderingen van Manuel Panselinos, de laatste grote iconen schilder van de Macedonische school. Vanaf Ouranopolis kunnen vrouwen (en mannen) wel een boottocht/minicruise langs Athos maken.
Grondbeginselen voor de toegang tot de Heilige Berg
Volgens de Chryssovoulo (een document met gouden zegel, van de Byzantijnse keizers) van Keizer Konstantijn de Monnik (1060) die tot heden nog geldig is, zijn de regels als volgt vastgesteld:
a) Een toegangsvergunning wordt vereist voor alleen reizende personen of voor groepen: deze wordt uitgereikt door het Ministerie van Buitenlandse zaken, Kerkadministratie, Zalokosta 2, Athene of door het ministerie Noord Griekenland, Administratie politieke zaken in Thessaloniki, op het Diikitiriouplein.
b) De toegang is verboden voor vrouwen (!)
c) Overnachting van bezoekers is toegestaan, mits men kan bewijzen religieuze of wetenschappelijke belangstelling te hebben. Men moet wel ouder dan 18 jaar zijn.
Dit is een monnikenstaat, die meer dan 1000 jaar lang volgens de levensstijl en de godsdienstigheid van de Byzantijnen leeft. Vroeger waren er 40 kloosters en 4000 monniken, nu zijn er echter maar 20 kloosters en het aantal monniken is gedaald tot 1700. Deze 20 kloosters van Athos zijn verspreid over de hele lengte van het schiereiland, dat ongeveer 50 km bedraagt. Athos is een museum van Byzantijnse en Post-Byzantijnse kunst. De reiziger zal onder de indruk raken van de muurschilderingen, van de rijke bibliotheken, het mozaïek en de kostbare kleine kunstvoorwerpen.
Een bezoek aan de Heilige Berg Athos is volgens de oude Monastische wet, AVATON, alleen voor mannen toegestaan. Om “Agion Oros” te kunnen bezoeken zul je ruim van tevoren de reis moeten plannen en de verblijfsvergunning aanvragen. Het liefst met een uitnodiging van een klooster. Om dit te regelen neem je contact op met het Athos bureau in Thessaloniki (tel 0030-2310-252575 adres: Egnatias 109). Het telefoonnummer van het bureau in Ouranoupolis is 0030-23770-71422. Op de dag van vertrek naar Athos haal je het Diamonitirion (de verblijfsvergunning) vroeg in de ochtend in Ouranoupolis op. Uiteraard heb je een bootticket nodig voor zowel de heen als terugreis. Het ticket voor de terugreis koop je aan het haventje van Dafni. De gegevens die het bureau zal vragen wanneer je de aanvraag wilt indienen zijn: naam, achternaam, geboortejaar, paspoortnummer. Op de verblijfsvergunningen komen deze gegevens te staan met de datum van je verblijf. Men mag 3 nachten overnachten, je kunt ook langer verblijven, maar dan heb je u een extra vergunning nodig die in de hoofdstad van Karyes dient te worden aangevraagd. In principe mag men 1 nacht per klooster overnachten, d.w.z. wanneer men 3 dagen verblijft zal men in 3 verschillende kloosters slapen. Indien je meerdere dagen in een zelfde klooster wilt slapen, dan dien je een extra vergunning aan te vragen in overleg met het desbetreffende klooster.
Per dag worden 100 mannen toegelaten, 90 Grieken of orthodoxen en 10 niet-orthodoxen. Kloosters hebben gastenverblijven waar je kunt overnachten.
Dit zijn de Heilige Kloosters van Athos: Stavronikita, Pantokratoros, Vatopediou, Esfigmenou, Chelandriou, Zografou, Xenofontos, Konstamonitou, Dochiariou, Panteleimonos, Xiropotamou, Koutloumousiou, Iviron, Filotheou, Karakallou, Megistis Lavras, Simonos Petras, Grigoriou, Dionysiou, Agiou Pavlou.